Vì sao lãi suất vẫn tăng dù Ngân hàng Nhà nước bơm ròng lớn?

Dù Ngân hàng Nhà nước bơm ròng lớn vào nền kinh tế nhưng thời gian qua, lãi suất vẫn tăng cao, phản ánh thanh khoản hệ thống đang khan dần. 

Trước kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9, lãi suất VND liên ngân hàng ghi nhận sự gia tăng nhẹ và xu hướng này vẫn còn kéo dài qua lễ. Cụ thể, lãi suất VND tiếp tục tăng trên thị trường liên ngân hàng; lãi suất qua đêm đã lên khoảng 5,17%/năm – mức cao nhất kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. 

Những mức lãi suất trên cao hơn nhiều so với lãi suất huy động các kỳ hạn ngắn trên thị trường dân cư, cũng như cao hơn trần lãi suất huy động đang áp dụng, cho thấy nhu cầu cân đối vốn ngắn hạn của hệ thống đang tăng cao.

Tuần trước, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng tới gần 53.000 tỷ đồng dù chỉ có 3 giao dịch. Trong đó một phần từ tín phiếu hút bớt tiền về trước đó đáo hạn, nhưng cũng đáng kể là lượng tiền các tổ chức tín dụng phải “vay nóng” Nhà điều hành qua kênh cầm cố với số dư đã lên tới gần 22.400 tỷ đồng tính đến kết tuần qua.

Ngày đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ, trước diễn biến lãi suất VND tăng vọt trên thị trường liên ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục bơm gần 15.000 tỷ đồng qua thị trường mở (OMO) và có tới 13 thành viên phải vay vốn từ thị trường này. 

Như vậy, số tiền mà các tổ chức tín dụng vay nợ Ngân hàng Nhà nước đang ngày càng dày lên, và họ phải chịu lãi suất 4,5%/năm thay vì 2,5% như trước. 

Bên cạnh việc bơm tiền qua hệ thống OMO, Ngân hàng Nhà nước cũng tạm dừng phát hành tín phiếu hút bớt tiền về từ tuần trước. Dù lượng bơm tiền ròng lớn nhưng lãi suất VND vẫn tăng lên trên thị trường liên ngân hàng. Chi phí vốn cân đối ngắn hạn của hệ thống đã tăng lên rất cao so với đầu năm; mang đến môi trường đầu tư hấp dẫn cho các ngân hàng có tỷ trọng nguồn vốn rẻ…

Trong khi đó, thị trường như đang chạy chỗ để đón “đường chuyền vượt tuyến” lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong cuộc họp chính sách ngày 21-22/9 tới. 

Chỉ số USD Index đã liên tục tăng cao và có lúc chạm mốc 110 điểm. Tỷ giá USD/VND theo đó vẫn tiềm ẩn áp lực đòi hỏi bình ổn, và một giải pháp tức thời có thể vẫn là bán ra ngoại tệ mà điều này đi cùng với hút nguồn VND về, thanh khoản ngắn hạn căng lên và lãi suất phản ứng như trên.