Trái phiếu ngân hàng có phải là lựa chọn thông minh của nhà đầu tư

Trái phiếu là một nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với khoản tiền cụ thể, trong một thời gian xác định và với một lợi tức quy định. Người phát hành có thể là doanh nghiệp hay một tổ chức chính quyền như: kho bạc nhà nước, chính quyền.

Trái phiếu ngân hàng là trái phiếu do ngân hàng phát hành giúp ngân hàng có thể huy động trong thời gian ngắn (so với việc huy động từ người dân qua hình thức gửi tiết kiệm) với mức lãi suất được xác định trước. Trái phiếu ngân hàng đem lại cơ hội đầu tư an toàn như gửi tiết kiệm nhưng lãi suất cao hơn.

Lợi ích khi mua trái phiếu ngân hàng

Trái phiếu ngân hàng mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn, chính vì thế mà các nhà đầu tư tài chính hiện nay luôn phải cập nhật tin tức, diễn biến mới nhất của mình không chỉ để tối đa lợi nhuận mà còn bảo vệ được vốn đầu tư.

Gia tăng lợi tức

Đây được xem là lợi ích phổ biến nhất khi nhà đầu tư lựa chọn đầu tư lựa chọn đầu tư vào trái phiếu ngân hàng. Lợi tức ở đây là tổng lợi nhuận khi bạn giữ trái phiếu cho đến ngày đáo hạn. Trong suốt thời gian này, nhà đầu tư nào cũng tìm cách để tối đa hóa lợi tức này.

Chiến lược giao dịch tín dụng

Trong tình hình kinh tế thị trường đầy biến động như hiện nay, nhiều lĩnh vực kinh doanh bắt đầu rơi vào khủng hoảng và dễ bị phá sản. Hậu quả là những nhà đầu tư trái phiếu ngân hàng sẽ tìm đến một nơi an toàn hơn bằng cách rút hoặc bán trái phiếu của mình để sang lĩnh vực khác. Thời điểm này được xem là khởi đầu cho việc thực hiện các giao dịch theo kiểu tín dụng phòng thủ để bảo vệ danh mục đầu tư của bạn khỏi vùng nguy hiểm.

Thế nhưng khi nhìn theo hướng ngược lại, nếu ngân hàng là lĩnh vực có rủi ro thấp nhất, đồng thời các ngân hàng cùng lúc đưa ra những lợi ích, cải tiến hấp dẫn cho các nhà đầu tư thì trái phiếu ngân hàng là kênh tài chính hiệu quả. Vì thế, khá nhiều nhà đầu tư dùng chiến lược để xoay vòng giữa trái phiếu ngân hàng và trái phiếu trong các lĩnh vực khác theo chu kỳ hoặc không chu kỳ, tùy vào kỳ vọng mà họ đặt ra về xu hướng thị trường trong tương lai.

Rủi ro khi tham gia vào trái phiếu ngân hàng

Rủi ro lãi suất

Lãi suất và giá trái phiếu có mối quan hệ nghịch đảo: khi lãi suất giảm, giá trái phiếu trên thị trường nhìn chung sẽ tăng lên. Ngược lại, khi lãi suất tăng, giá trái phiếu có xu hướng giảm. Nguyên nhân là do, khi lãi suất giảm, các nhà đầu tư cố gắng nắm bắt hoặc “khóa” lợi suất cao nhất trong thời gian lâu nhất có thể.

Để làm được điều này, họ sẽ thu lời trước từ trái phiếu hiện hành trả lãi suất cao hơn so với giá thị trường bấy giờ. Sự gia tăng nhu cầu dẫn đến việc tăng giá trái phiếu. Trái lại, nếu mức lãi suất hiện hành đang tăng lên, những nhà đầu tư đương nhiên sẽ từ bỏ những trái phiếu trả lãi suất thấp. Điều này sẽ làm cho giá trái phiếu giảm xuống.

Rủi ro tái đầu tư

Bên cạnh rủi ro lãi suất,  các nhà đầu từ còn phải chịu rủi ro tái đầu tư – nguy cơ phải tái đầu tư tiền thu được ở mức lợi suất thấp hơn lợi suất của các khoản tiền kiếm được trước đây.

Để bù đắp rủi ro này, những nhà đầu tư sẽ nhận được lợi suất trái phiếu cao hơn khi mua những trái phiếu không có đặc tính thu hồi lại. Các nhà đầu tư trái phiếu chủ động có thể cố gắng giảm thiểu rủi ro tái đầu tư bằng cách mua những trái phiếu có ngày thu hồi (nhiều khả năng xảy ra) rơi vào những thời điểm khác nhau. Điều này giúp hạn chế khả năng nhiều trái phiếu bị thu hồi cùng một lúc.

 Rủi ro xếp hạng

Nếu một công ty bị xếp hạng tín dụng thấp hoặc khả năng kinh doanh và trả nợ của nó bị đặt dấu chấm hỏi, ngân hàng và những tổ chức cho vay sẽ chú ý và có thể tính lãi suất cao hơn cho các khoản vay sau này của công ty. Điều này có thể có tác động xấu đến khả năng đáp ứng các khoản nợ với các trái chủ hiện tại của công ty và gây tổn thất cho các trái chủ muốn bán trái phiếu đi.

 Rủi ro lạm phát

Khi một nhà đầu tư mua trái phiếu, về bản chất họ chắc chắn nhận được một mức lợi suất trong thời hạn của trái phiếu, hoặc ít nhất trong thời gian nắm giữ.Tự nhiên, nếu chi phí sinh hoạt và lạm phát gia tăng đáng kể, và tốc độ này nhanh hơn so với tốc độ của lợi suất đầu tư thì sức mua của nhà đầu tư sẽ giảm và thậm chí có thể thu về mức lợi suất âm.

Hiểu theo một cách khác, nếu một nhà đầu tư kiếm được mức lợi suất 3% khi đầu tư trái phiếu, nếu lạm phát tăng lên đến 4% sau khi họ mua trái phiếu, thì lợi suất thực sự của nhà đầu tư (vì sức mua giảm) chỉ còn là -1%.

Rủi ro tín dụng

Khi mua trái phiếu, cái mà nhà đầu tư đang thực sự mua là một tờ giấy chứng nhận nợ. Hiểu một cách đơn giản, công ty phát hành trái phiếu phải hoàn trả nợ gốc cùng lãi suất theo thời gian. Nhiều nhà đầu tư không nhận ra rằng trái phiếu doanh nghiệp không được bảo đảm vô điều kiện bởi tín dụng của chính phủ mà phụ thuộc vào khả năng thanh toán nợ của công ty.

Rủi ro thanh khoản

Khi mua trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng phải chịu rủi ro thanh khoản. Luôn có một thị trường sẵn sàng giao dịch trái phiếu chính phủ, nhưng trái phiếu doanh nghiệp thì lại hoàn toàn khác. Theo đó, nhà đầu tư có thể không bán được trái phiếu doanh nghiệp của mình một cách nhanh chóng do thị trường của trái phiếu đó quá nhỏ với chỉ vài người mua và bán.

Những lưu ý cho nhà đầu tư khi lựa chọn đầu tư vào trái phiếu ngân hàng

• Thay vì gửi tiết kiệm có kỳ hạn tại ngân hàng và sẽ bị tính lãi suất rất thấp nếu rút trước hạn, hoặc gặp rủi ro lãi suất khi thị trường biến động thì khi mua trái phiếu ngân hàng.

• Nhà đầu tư có thể bán trái phiếu trên thị trường thứ cấp trong trường hợp khẩn cấp và cũng không phải lo ngại quá nhiều khi lãi suất thị trường thay đổi.

• Các nhà đầu tư vẫn cần phải chú ý rằng với các ngân hàng đủ điều kiện để phát hành trái phiếu thì thường sẽ có thời hạn tối thiểu 5 năm, không được đảm bảo bằng tài sản của tổ chức tín dụng cũng như không được mua lại, trả nợ trước thời gian đáo hạn.

• Bên cạnh đó, ngân hàng còn có thể được ngừng trả lãi và chuyển lãi lũy kế sang năm kế tiếp trong trường hợp trả lãi dẫn đến kinh doanh thua lỗ.

Nhìn chung, khi tham gia đầu tư vào trái phiếu ngân hàng nói riêng hay của các công ty phát hành trái phiếu nói chung đều có những ưu, nhược điểm nhất định. Vì thế, để trả lời cho câu hỏi “Trái phiếu ngân hàng có phải là lựa chọn thông minh của nhà đầu tư khi nền kinh tế thị trường có nhiều biến động?” thì đòi hỏi nhà đầu tư cần phải có sự hiểu biết nhất định về loại trái phiếu mình sẽ đầu tư cũng như tình hình kinh tế thị trường hiện tại để tối ưu được lợi nhuận mà mình mong muốn.