Kinh nghiệm gọi vốn đầu tư thành công mà doanh nghiệp nào cũng nên nắm chắc

Hiện nay các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam (SMEs) đều luôn nằm trong tình trạng khát vốn. Đây cũng là đối tượng khó tiếp cận nguồn vốn nhất. Liệu có cơ hội nào để SMEs có thể thu hút được nguồn vốn, nắm bắt những cơ hội để doanh nghiệp phát triển bền vững.

Xác định rõ nguồn cung tiền phù hợp cho doanh nghiệp

Nếu muốn gọi vốn đầu tư thành công thì trước hết các doanh nghiệp phải xác định được có những nguồn cung tiền nào, nguồn nào phù hợp với doanh nghiệp của mình nhất. 

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Kim Hùng chia sẻ: Căn cứ vào nhu cầu và thực trạng của doanh nghiệp chúng ta có 2 hướng đi tìm nguồn vốn: Ngân hàng và phi ngân hàng.  Tuy nhiên kênh nguồn vốn phi ngân hàng: là các Công ty tài chính, công ty thuê mua tài chính, quỹ đầu tư, bảo hiểm,…. vẫn luôn được đánh giá cao về sự nhanh nhạy.

Thực tế lựa chọn vay vốn hàng đầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn luôn là ngân hàng vì có mức lãi suất siêu cạnh tranh. Với khả năng huy động được nguồn vốn ổn định, nhiều ngân hàng đưa ra mức lãi suất cho vay hấp dẫn hơn so với các đơn vị phi ngân hàng. Tuy nhiên, điều kiện để được xét duyệt hỗ trợ vay vốn khá khắt khe.

Theo chuyên gia tài chính ngân hàng T.S Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ: Trước hết, bản thân các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải có kế hoạch, dự báo tài chính, phương án hoạt động khả thi để khi gặp ngân hàng, tổ chức tài chính, công ty tài chính hay Quỹ đầu tư có thể trình bày, thuyết phục họ đầu tư, tài trợ.

Nhưng việc vay vốn ngân hàng luôn rất khó khăn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập. 

Điều kiện vay vốn ngân hàng

• Doanh nghiệp hoạt động ít nhất trên 2 năm trở lên (nộp báo cáo tài chính trong 2 năm gần nhất cho ngân hàng);

• Đầy đủ các hồ sơ pháp lý của doanh nghiệp, đại diện pháp lý và kế toán trưởng của doanh nghiệp và nhiều loại giấy tờ liên quan khác;;

• Tài sản đảm bảo tiền vay;

• Có phương án vay vốn và kế hoạch trả nợ ngân hàng cụ thể.

• Doanh nghiệp phải đảm bảo được khả năng chi trả, không dính nợ xấu và có mục đích vay rõ ràng.

Bên cạnh đó còn mất khá nhiều thời gian để kiểm tra, xét duyệt các giấy tờ, hồ sơ vay vốn. Điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, vận hành của doanh nghiệp. 

Do đó các doanh nghiệp hoạt động trong thời gian ngắn có thị phần vững chắc, khả năng tài chính cũng rất hạn chế, không có tài sản thế chấp nên khả năng gặp rủi ro cao nên hầu như không thể vay vốn ngân hàng thì đều sẽ lựa chọn vay vốn từ cá đơn vị phi ngân hàng

Điều kiện vay vốn phi ngân hàng

Thủ tục vay vốn phi ngân hàng được giản lược đi rất nhiều, chỉ cần chuẩn bị chứng minh nhân dân và sổ hộ khẩu. Sau đó chờ khoảng 30 phút đến 3 ngày để duyệt hồ sơ là doanh nghiệp đã có thể vay được một khoản vừa và nhỏ. Như vậy có thể nhanh chóng giúp doanh nghiệp giải quyết được các vấn đề trước mắt và không phải bỏ qua những cơ hội kinh doanh trước mắt do thiếu vốn.

Khi lựa chọn phương án huy động vốn phi ngân hàng, doanh nghiệp có thể lựa chọn các hình thức vay:

• Vay ngắn hạn (90%): Vay tiền mặt trực tiếp thông qua:Tín dụng ngắn hạn, tỷ giá hối đoái, kim loại quý (vàng,…), chứng khoán khoái sinh,…

• Vay dài hạn  (10%): Vay chứng khoán thông qua cổ phiếu hoặc trái phiếu.

Hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp trẻ tìm đến chương trình thực tế Shark Tank Việt Nam cũng được xem là một trong những hình thức tìm vốn phi ngân hàng. Nguồn đầu tư đến từ các Shark sẽ được đàm phán và được ra hình thức cho vay vốn (đầu tư) theo các hình thức phù hợp.  

Trường hợp doanh nghiệp tìm đến sự hỗ trợ của các Quỹ đầu tư sẽ dễ dàng nhận được  tài trợ cho các doanh nghiệp hơn nhưng phải chấp nhận các điều khoản khắt khe như: kiểm soát doanh nghiệp (kiểm soát tài chính, hoạt động, gửi người vào trong Ban quản trị để cùng doanh nghiệp quản trị…) và khi doanh nghiệp kinh doanh có lãi, họ thường đòi hỏi cổ tức hoặc phần chia lời khá cao.

Nắm chắc các thông tin tài chính doanh nghiệp

49% doanh nghiệp “chết” chỉ trong vòng từ 2-6 năm hoạt động là do khả năng nắm bắt và lên chiến lược tài chính doanh nghiệp của các Founder, CEO vẫn còn yếu kém, đây cũng là nguyên nhân mà hầu hết các doanh nghiệp đi kêu gọi vốn đầu tư thất bại. 

Do đó trước khi muốn ngân hàng hoặc nhà đầu tư rót tiền cho dự án thì ít nhất chủ doanh nghiệp phải đọc được bản báo cáo tài chính, hiểu mỗi chỉ số trong đó mang ý nghĩa gì,… Từ đó lên chiến lược nguồn vốn rõ ràng, chi tiết cho các giai đoạn ngắn – trung và dài hạn. 

Sau khi nhà đầu tư, ngân hàng rót vốn sẽ không chuyển thẳng trong một đợt mà sẽ giải ngân theo từng giai đoạn để thúc ép doanh nghiệp phải đạt được những mục tiêu đã cam kết từ ban đầu.

Do đó đòi hỏi các chủ doanh nghiệp phải biết cách sử dụng chiến lược nguồn vốn hiệu quả theo từng giai đoạn phát triển của dự án theo đúng cam kết để nhận được giải ngân theo đúng tiến độ. Ngược lại, đối với những doanh nghiệp thực hiện chiến lược nguồn vốn kém sẽ làm mất niềm tin vào nhà đầu tư và nếu tỷ lệ cổ phần của nhà đầu tư cao hơn cũng sẽ khiến chủ sở hữu ban đầu bị “đá” ra khỏi dự án.  

Do đó, nếu chủ doanh nghiệp biết cách nắm bắt thông tin chi tiết trên báo cáo tài chính và biết cách thực hiện chiến lược nguồn vốn, tối ưu hóa tài chính một cách chi tiết, tỉ mỉ kết hợp với ý tưởng kinh doanh phù hợp thì bất kỳ nhà đầu tư nào cũng sẵn sàng nghênh đón, hợp tác kinh doanh.

Nắm bắt thị trường và tương lai của doanh nghiệp

Một trong những yếu tố cơ bản để doanh nghiệp tiếp tục duy trì và có cơ hội phát triển đó là phải nắm được thị trường và khách hàng của mình như thế nào, đâu là ưu thế nổi bật so với các sản phẩm khác trên thị trường.

Đây là vấn đề thiết yếu nhưng lại có rất nhiều doanh nghiệp trẻ bỏ qua khi đi gọi vốn dẫn đến những thất bại không mong muốn.

Việc nghiên cứu thị trường và tìm ra được tính năng nổi bật (USP) của doanh nghiệp cũng là vấn đề mà bất kỳ doanh nghiệp nào muốn phát triển nếu không sớm hay muộn cũng sẽ bị đối thủ và khách hàng “hất” ra khỏi cuộc chơi.

Khi đi vay vốn, các bạn cũng cần lưu ý một triết lý về tiền trong doanh nghiệp của tỷ phú Jack Ma: Nếu một công ty luôn nghĩ về việc moi tiền từ túi chính phủ, công ty đó đúng là rác rưởi! Công ty nên nghĩ về cách kiếm tiền từ khách hàng và thị trường, và giúp khách hàng thành công.

Thay vì chỉ chăm chăm chờ được ngân hàng hay đối tác rót vốn thì hãy cẩn thận nghiên cứu thị trường, năm bắt tương lai của sản phẩm doanh nghiệp đang kinh doanh để kiếm tiền từ chính khách hàng của mình.

Khi đi gọi vốn,nếu doanh nghiệp nắm được đúng 3 nguyên tắc trên đến thì việc gọi vốn và thu hút đầu tư sẽ đơn giản hơn rất nhiều.

Cũng đừng quên  triết lý thành công của nhà sáng lập, CEO Amazon.Inc Jeff Bezos: “Nếu bạn nghĩ đến kế hoạch dài hạn và sau đó bạn có thể thực sự đưa ra những quyết định tốt trong đời mà sẽ không phải hối hận về sau”.