Phân tích tài chính dự án đầu tư và đánh giá hiệu quả tài chính dự án

Tính khả thi về tài chính đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự thành bại của mỗi dự án của doanh nghiệp. Nhưng doanh nghiệp phải làm như thế nào để phân tích tài chính và tính hiệu quả của các dự án tài chính? 

Các hoạt động phân tích dự án đầu tư

Các hoạt động cần làm trong hoạt động phân tích tài chính  cần có rất nhiều căn cứ và số liệu. Tuy nhiên, trước hết chúng ta cần thực hiện các bước khởi động dự án:

– Nghiên cứu nhu cầu và đảm bảo về nguồn lực tài chính phục vụ cho hoạt động thực hiện các dự án đầu tư có hiệu quả. Thông qua các kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn chủ doanh nghiệp có thể xác định quy mô đầu tư, cơ cấu vốn và xác định nguồn tài trợ phù hợp cho dự án.

– Từ góc độ hạch toán kinh tế của chủ dự án, khi phân tích tài chính, chúng ta có thể đánh giá tình hình, kết quả và hiệu quả của hoạt động trong dự án. Tính toán các chi phí để đánh giá về lợi ích thu được từ đơn vị thực hiện dự án.

Dựa vào những kết quả đã được nghiên cứu và tính toán cụ thể và đưa ra quyết định có lựa chọn dự án này hay không. Bởi, suy cho cùng thì một khi đã quyết định bổ vốn ra đầu tư thì ai cũng mong muốn sẽ có lợi nhuận và mang đến nhiều quyền lợi cho họ nhất.

Như vậy từ các hoạt động này, chúng ta phải làm như thế nào để đánh giá hiệu quả tài chính dự án và mang về lợi nhuận cho nhà đầu tư?

Hướng dẫn đánh giá hiệu quả tài chính dự án

Để trả lời cho câu hỏi: Dự án này có khả thi hay không? Thì trước tiên doanh nghiệp phải xem xét các mục tiêu đã xác định của dự án: Khả năng tài chính, mức lợi nhuận tối đa mà nhà đầu tư có thể nhận được từ dự án.

Kế tiếp là thực hiện quy trình của dự án bao gồm các mục tiêu của nghiên cứu tài chính để giải quyết các vấn đề:

• Xác định chi phí đầu tư, cơ cấu phân bổ của nguồn vốn và cơ cấu vốn tài trợ.
• Tính toán chặt chẽ các khoản thu – chi – lợi nhuận thực tế.

1. Tính toán tổng vốn của dự án

Toàn bộ chi phí sử dụng cho một dự án bao gồm các chi phí để xây dựng, chi phí bỏ ra để tạo ra các điều kiện cần thiết giúp dự án hoạt động bình thường theo đúng mục tiêu đã được đề ra với chủ dự án. Tổng vốn đầu tư dự án bao gồm các khoản chi phí vô cùng quan trọng:

2. Các khoản chi tiêu sử dụng trước đầu tư

Các khoản chi phí phát sinh trước khi dự án được triển khai, chuyên được sử dụng vào các khoản chi tiêu cần thiết để đảm bảo các hoạt động của dự án được triển khai theo đúng lộ trình cụ thể.

3. Vốn đầu tư vào tài sản cố định

Các khoản đầu tư được sử dụng cho tài sản cố định hữu hình và vô hình.

+ Tài sản hữu hình: Chi phí mua sắm máy móc, thiết bị phục vụ cho quá trình sản xuất và đầu tư xây dựng cơ bản và tài sản cố định được cấp hoặc chuyển đến.

+ Tài sản vô hình: Loại tài sản không trong trạng thái vật chất, được định lượng giá trị liên quan đến chu kỳ kinh doanh

+ Chi phí đầu tư sử dụng đất, mua bằng sáng chế, chi phí marketing, tài sản thuê cố định,…

+ Chi phí đầu tư vào vốn lưu động ròng

Bao gồm các khoản chi phí sử dụng cho các phương tiện tài chính bao gồm: Vốn lưu động đầu tư vào tài sản dự trữ, dự trữ tiền mặt, các khoản phải thu và vốn lưu động được tài trợ vào khoản phải trả.

Tham khảo: Phân tích dòng tiền qua nguyên tắc lưu chuyển tiền tệ doanh nghiệp

Đánh giá hiệu quả tài chính của dự án khi khởi sự

Các khoản đầu tư tối ưu có thể tạo ra tài sản cho doanh nghiệp thường đến từ các chi phí đầu tư tài sản cố định, khoản đầu tư vào vốn lưu động ròng và các khoản nợ lưu động. Cụ thể:

– Các khoản chi phí đầu tư vào tài sản cố định: Nguồn tài sản có giá trị tài chính lớn, không mất sau dự án nên cần phải có trong hoạt động dự án.

– Các khoản đầu tư vào vốn lưu động ròng và các khoản nợ lưu động: Các khoản chi phí chi trả khi cần thiết trong dự án.

Các nguồn tài trợ dự án theo dự kiến

• Vốn huy động nội bộ: Chính là khoản kinh phí tự có của doanh nghiệp sử dụng chủ yếu cho đầu tư tài sản cố định.
• Vốn vay: Sử dụng để bổ sung vào đầu tư tài sản cố định, thường sẽ là các nguồn vốn vay trung và dài hạn tài trợ cho dự án.
• Vốn cổ phần: Bằng cách tăng vốn cổ phần, các nhà đầu tư có thể tìm được các nguồn vốn tài trợ mới.

Xem thêm: Tìm nguồn vốn khởi nghiệp – Bài toán muôn thuở của các Startup

Xác định lợi ích và chi phí dùng trong dự án

Dựa vào việc xác định chi phí và lợi ích trong dự án, ta có thể dễ dàng tính toán được lợi nhuận của mỗi dự án. Đây cũng chính là một trong những công việc của phân tích tài chính dự án đầu tư.

• Chỉ tiêu để đánh giá lợi ích và chi phí chính là: Giá trị của tiền theo thời gian
• Các khoản chi phí đầu tư và lợi ích thu về đều được phản ánh qua giá trị của tiền. Giá trị tiền theo thời gian có thể được tính theo nhiều phương diện như:

– Cùng một số tiền nhưng số lượng tài sản mua được ở các thời điểm lại khác nhau.

– Cùng một số tiền nhưng sử dụng vào hoạt động này lại tốt hơn hoạt động khác do chi phí cơ hội.

Giá trị của tiền thay đổi do nhiều yếu tố và qua từng giai đoạn. Chính vì vậy, khi tính toán cần phải tính thêm các khoản phát sinh ở nhiều thời điểm khác nhau. Có thể tính chiết khấu hiện tại và tích lũy tương lai. Có thể chuyển tiền tệ về cùng một thời điểm qua công cụ “lãi suất tính toán”. Lãi suất tính toán trong dự án cần phải phản ánh rõ được phí cơ hội về sử dụng vốn.

Trong mỗi dự án đều sẽ tồn tại những rủi ro không mong muốn có thể xảy ra. Nhưng thông qua các số liệu phân tích tài chính dự án đầu tư của doanh nghiệp, chúng ta có thể căn cứ vào đó để đánh giá tính hiệu quả tài chính dự án, nhà đầu tư có thể thấy được tính khả thi trong tương lai của hạng mục này, nguồn tài liệu quan trọng để thu hút vốn đầu tư của doanh nghiệp.